ΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΖΟΖΕ ΣΑΡΑΜΑΓΚΟΥ

Αναδημοσίευση απο την "Εποχή"

«Η Αριστερά χωρίς ιδέες δεν έχει τίποτε να μας πει»

Μια συζήτηση του Ζοζέ Σαραμάγκου, που πρόσφατα χάσαμε, έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον, ιδίως όταν περιστρέφεται γύρω από το ρόλο των ιδεών και των αξιών, τη συμπεριφορά των διανοουμένων, γύρω από την πολιτική και τους κινδύνους που κρύβει σήμερα για τη δημοκρατία, και, βέβαια, για την αριστερά, τις αστοχίες της, τις ευθύνες, αλλά και τον εν δυνάμει αναγεννητικό ρόλο της.
 Με τον Ζοζέ Σαραμάγκου συνομίλησε ο Πάολο Φλόρες ντ’ Αρκάις από τις στήλες του «Il Fatto Quoti diano», με την ευκαιρία της παρουσίασης του βιβλίου του «Τετράδιο» στην Ιταλία, πριν από μερικούς μήνες. Στο σημερινό φύλλο δημοσιεύουμε το μεγαλύτερο μέρος της.
Φλόρες ντ’ Αρκάις: Στο βιβλίο σου αφιέρωσες πολλές σελίδες στον δικαστή Μπαλτασάρ Γκαρθόν, που μας βοήθησε να κατανοήσουμε τι σημασία έχει «να μη γίνουμε δειλοί ούτε μια φορά, για να μη γίνουμε δειλοί για πάντα». Ο δικαστής Γκαρθόν, υπογραμμίζεις, έχει γίνει στόχος, γιατί τροφοδοτεί τις ελπίδες εκείνων που θέλουν μια δικαιοσύνη «ίση για όλους». Είναι η ίδια στοχοποίηση που υπήρξε στην Iταλία ενάντια στους δικαστές των Καθαρών Χεριών, και εξακολουθεί να υπάρχει ενάντια στους δικαστές που αγωνίζονται κατά της μαφίας, ή που ξεσκεπάζουν διαπλοκές μεταξύ εγκλήματος, επιχειρήσεων, θεσμών (βλέπε την τελευταία περίπτωση, τον Ντε Ματζίστρις, που αναγκάστηκε να απαρνηθεί την τήβεννο του δικαστή και να βάλει υποψηφιότητα στις Ευρωεκλογές). Και όμως, κάποτε “ο νόμος και η τάξη” ήταν η σημαία της δεξιάς (τουλάχιστον στα λόγια). Μήπως τους προνομιούχους και τους αντιδραστικούς τούς ενδιαφέρει μόνο η “τάξη” της αυθαιρεσίας, στο όνομα του “νόμου”;
Σαραμάγκου: Στην ουσία δεν πρέπει να συγχέουμε το νόμο και τη δικαιοσύνη. Ο νόμος μπορεί να στρέφεται ενάντια στην ελευθερία, η δικαιοσύνη μπορεί να χάσει τη φύση της στην καθημερινή της εφαρμογή. Ο νόμος και η δικαιοσύνη είναι εργαλεία που έχουν ανάγκη από μια συνεχή, αδιάκοπη, ακούραστη αναθεώρηση εκ μέρους των συνειδητοποιημένων πολιτών. Δεν ξέρω με ποιον τρόπο είναι δυνατό να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, όμως πρέπει να βρούμε τον τρόπο να εμπνεύσουμε στους δικαστικούς θεσμούς τον πόθο για δικαιοσύνη που χαρακτήριζε πάντα το ανθρώπινο είδος. Δεν έχω στο νου μου μια ιδανική κοινωνία, έχω στο νου μου μια ελεύθερη κοινωνία, ικανή να διορθώνει από μόνη της το έργο της. Ο ρόλος της παιδείας πρέπει να είναι θεμελιώδης, αλλά ακριβώς γι’ αυτό είναι αναγκαίο να μεταρρυθμιστεί όλο το εκπαιδευτικό σύστημα, από το νηπιαγωγείο μέχρι το πανεπιστήμιο. Είτε το θέλουμε είτε όχι, η περίφημη φράση που γράφτηκε στους τοίχους της Σορβόννης, «απαγορεύεται η απαγόρευση», που φαινομενικά είναι τόσο επαναστατική, πρόσφερε κακή υπηρεσία στη δημοκρατία.

Φλόρες ντ’ Αρκάις: Έχεις γράψει δύο υπέροχες σελίδες για μια αινιγματική και αναπάντεχη συνάντηση με τον κόσμο της καμόρας. Τις έχεις αφιερώσει στον αγώνα και στο θάρρος του Ρομπέρτο Σαβιάνο, και συνεπώς στο γεγονός ότι ο συγγραφέας είναι αναγκαίο, ακόμη και με κίνδυνο να «καταδικαστεί σε θάνατο», όπως ο Ρούσντι, όπως ο Σαβιάνο, να μην ξεχνά ότι είναι πρώτα απ’ όλα ένας πολίτης. Σήμερα η «ενιαία σκέψη» χλευάζει τον αγωνιστή διανοούμενο, που είναι εξάλλου όλο και πιο σπάνιος. Μα η αδιαφορία πολλών συγγραφέων και διανοούμενων δεν είναι ένα από τα στοιχεία της κρίσης των δημοκρατιών; 
Σαραμάγκου: Πιστεύω ότι είναι μια από τις αιτίες, αλλά όχι η μόνη. Η δημοκρατία που υπάρχει στ’ αλήθεια, πρέπει να κρίνεται και να ξανασυζητιέται κάθε μέρα, γιατί κάθε μέρα υποβαθμίζεται κι από λίγο. Ζούμε μια σειρά από κρίσεις που ενισχύουν η μια την άλλη: κρίση των αρχών, κρίση της οικογένειας, κρίση των ηθών, ηθική κρίση γενικά, και ο κατάλογος θα μπορούσε να μην έχει τέλος. Κατά την κρίση μου, μια αδιάφορη κοινωνία σαν τη δική μας δύσκολα μπορεί να γεννήσει αγωνιστές συγγραφείς και διανοούμενους. Δεν είμαστε καθοδηγητές των μαζών, αλλά, αντίθετα, πολλές φορές τις αφήνουμε να μας καθορίζουν. Αν η δημοκρατία είναι σε κρίση, ας αναλάβουμε το δικό μας μερίδιο ευθύνης, αλλά ας αντιμετωπίσουμε και τις ευθύνες των άλλων, δεν είμαστε οι μοναδικοί υπεύθυνοι.

Φλόρες ντ’ Αρκάις: Η Ιταλία είναι στην 44η θέση στον κατάλογο των χωρών με ελεύθερο τύπο. Όμως είναι επίσης η χώρα όπου γίνονται επιτυχημένες μαζικές διαδηλώσεις διοργανωμένες. Σου φαίνεται μανιχαϊστικό να μιλάμε για δύο Ιταλίες;
Σαραμάγκου: Σε κάθε χώρα υπάρχουν τουλάχιστον δύο χώρες, καμιά φορά και τρεις ή τέσσερις. Παρόλα αυτά, όσο κι αν είναι σημαντική μια διαδήλωση, δε νομίζω ότι πρέπει να τη θεωρήσουμε ως την προαναγγελία μιας επικείμενης αλλαγής.  Με ενδιαφέρει πολύ περισσότερο η καθημερινή δράση που κρατά ξύπνια την προσοχή των πολιτών και επιτρέπει γρήγορες απαντήσεις. Έχω ακόμη ζωντανή στη μνήμη μου την πορτογαλική επανάσταση, η οποία σε κάποιες περιστάσεις έμοιαζε να μην είναι καθόλου σε θέση να αντιμετωπίσει τη διαφοροποίηση της πραγματικότητας.

Φλόρες ντ’ Αρκάις:  Στο ουσιαστικό «κακούργος» ή  «εγκληματίας» τα λεξικά έχουν τον ορισμό: ένοχος για αδικήματα (ή εγκλήματα, ή αδικοπραγίες). Ο Μπερλουσκόνι αναγνωρίστηκε ένοχος πολλές φορές. Όμως, αν κανείς στην τηλεόραση τολμήσει να τον αποκαλέσει με τον τίτλο που του αξίζει (τελευταία ο βουλευτής ντι Πιέτρο), εξαπολύεται ένας σαματάς από διακοπές και απειλές. Ως συγγραφέας και δημοκράτης, τι εντύπωση έχεις απ’ αυτή την ανατροπή του νοήματος των λέξεων, στην οποία υποτάσσονται σχεδόν όλα τα μέσα ενημέρωσης στην Ιταλία, για να ευχαριστήσουν τον Μπερλουσκόνι;
Σαραμάγκου:  Ο λόγος είναι ένα από τα πρώτα θύματα του δεσποτισμού κάθε χρώματος. Δυστυχώς, είναι η ίδια η κοινωνία που συνεργάζεται με ψεύτικη αθωότητα σ’ αυτή την επιχείρηση πολιτικού καλλωπισμού, που ξεκινά από ψηλά. Όμως οι μεγαλύτεροι ένοχοι είναι τα μέσα επικοινωνίας, που υιοθετούν πρόθυμα τη φωνή του αφέντη, ακόμη και όταν δίνουν την εντύπωση ότι την αντιμάχονται. Η διαδικασία εξαπάτησης στην οποία υποβαλλόμαστε μόνιμα, έχει πολλά κεφάλαια. Η εξαχρείωση του λόγου είναι αναμφίβολα ένα απ’ αυτά και σίγουρα δεν είναι από τα λιγότερο απειλητικά.

Φλόρες ντ’ Αρκάις:  Είναι πια γνωστό ότι το «Τετράδιο» έπρεπε να βγει από τις εκδόσεις Εinaudi, που όμως δεν το δέχτηκαν. Δεν σου ζητάω μια κρίση για τη διεύθυνση της Einaudi, είσαι πολύ «κύριος» για να τα βάλεις με τους απροστάτευτους. Όμως στην Ιταλία υπάρχει πλέον ένα πρόβλημα εθελοδουλείας που εξαπλώνεται. Τι θεωρείς πιο επικίνδυνο για την εξάπλωση ενός αντιδημοκρατικού καθεστώτος;
Σαραμάγκου:  Κατά τη γνώμη μου είναι πιο επικίνδυνη η εθελοδουλεία που μετατρέπει τον υπόδουλο σε συνεργό. Εκτός των άλλων, για τον «αρχηγό» η εθελοδουλεία είναι το πιο επωφελές πράγμα, γιατί του παραχωρεί το άλλοθι να αρνηθεί κάθε λογοκρισία, να αρνηθεί ότι διέταξε ποτέ κάποιον να απαγορεύσει ετούτο ή το άλλο. Πιστεύω ότι αυτή ήταν η περίπτωση της Einaudi. Η υπερβολική σύνεση των διευθυντών της έφθασε στο σημείο να τους αναγκάσει να κάνουν κάτι που κανείς δεν τους είχε επιβάλει.

Φλόρες ντ’ Αρκάις: Στην Ιταλία η αριστερά, κάθε φορά που επιλέγει μια «μετριοπαθή» θέση (στην πραγματικότητα θέση υποτέλειας), ψέλνει το τροπάρι της αναγκαίας επιλογής «του μικρότερου κακού» και ζητά να αρκεσθούμε στα λίγα. Όμως, ήδη πριν από μισό αιώνα, καταγγέλλοντας το εντεινόμενο κλίμα του μακαρθισμού, η Χάνα Άρεντ θύμιζε «την πολύ στενή σχέση που υπάρχει ανάμεσα στο λιγότερο κακό και στο μεγαλύτερο κακό», γιατί «χωρίς να μας προστατεύουν από τα μεγαλύτερα κακά, τα μικρότερα κακά μάς οδήγησαν αναμφίβολα στα πρώτα». Εσύ παρακολουθείς με προσοχή την ιταλική πολιτική. Πώς εξηγείς τον μαζοχισμό των ηγετών της αριστεράς;
Σαραμάγκου: Πιστεύω ότι λίγοι σκέφτηκαν ότι αυτό που συμβαίνει τώρα ίσως έχει τις ρίζες του στον ιστορικό συμβιβασμό. Δεν είμαι ειδικός στην ιταλική πολιτική, όμως είχα πάντοτε την εντύπωση ότι με τον ιστορικό συμβιβασμό άρχισε η παρακμή της ιταλικής αριστεράς. Αν κάνω λάθος, θα μου άρεσε να μου το αποδείξουν. Στο διάβα του χρόνου, αυτό που κανείς θα μπορούσε να θεωρήσει εκείνη την εποχή ως μια πράξη πατριωτισμού, μετατράπηκε σε μια πολλαπλή διαδικασία διαφθοράς σε διαφορετικά επίπεδα, που τελικά έκανε την Ιταλία να γίνει το κατ’ εξοχήν παράδειγμα για το πού μπορεί να σε φέρει η ανικανότητα να εκτιμάς τις συνέπειες μιας επιλογής.

Φλόρες ντ’ Αρκάις:  Η αριστερά στην Ευρώπη ηττάται συχνότερα. Αλλά ακόμη κι όταν νικά, προετοιμάζει την επόμενη ήττα της υλοποιώντας ένα δεξιό πρόγραμμα. Μοιάζει να έχει απαρνηθεί το καθήκον να υλοποιήσει (ή τουλάχιστον να προσεγγίσει) και τις τρεις περίφημες αξίες: «ελευθερία, ισότητα, αδελφοσύνη». Η λέξη «ισότητα» έχει εκτοπιστεί από το λεξιλόγιο των αριστερών πολιτικών, σαν να πρόκειται για μια αρρώστια. Όμως, χωρίς τον αγώνα για την ισότητα σε τι μπορεί να χρησιμέψει μια αριστερά; Και μήπως οι ήττες της οφείλονται ακριβώς σ’ αυτή την προδοσία;
Σαραμάγκου:  Αν είναι έτσι, το πρόβλημα θα λυθεί δύσκολα. Ένα θέμα είναι να υπόσχεσαι την ισότητα, άλλο είναι να την υλοποιήσεις. Αν θέλουμε, μπορούμε πάντα να βρούμε λόγους για να αναβάλλουμε τη συγκεκριμενοποίηση της πιο μεγάλης υπόσχεσης. Το φοβερότερο ελάττωμα της αριστεράς σε διεθνές πεδίο είναι πάντως η απουσία ιδεών. Η δεξιά δε χρειάζεται ιδέες για να κυβερνήσει (ο Μπερλουσκόνι δεν έχει καμία), ενώ η αριστερά αν δεν έχει ιδέες, δεν έχει πια τίποτε να πει στους πολίτες. Αν δεν κάνω μεγάλο λάθος, αυτό είναι το κεντρικό πρόβλημα.

Φλόρες ντ’ Αρκάις:  Ο αντιφασισμός είναι η σύγχρονη ρίζα της δημοκρατίας στην Ευρώπη, ακριβώς όπως ο διαφωτισμός και οι μεγάλες «αστικές» επαναστάσεις αποτελούν τη πιο μακρινή της ρίζα.  Μιας που γίνεται μεγάλη κουβέντα για να εισαχθεί στο Ευρωσύνταγμα μια αναφορά στις πολιτιστικές και ιστορικές ρίζες της Ευρώπης, μήπως θα έπρεπε να απαιτήσουμε την αναφορά σ’ αυτές τις ρίζες, το διαφωτισμό και την αντίσταση;
Σαραμάγκου:  Υπάρχουν πολλοί συμβιβασμοί, πολλά βρόμικα παιχνίδια στην υψηλή και στη χαμηλή πολιτική, για να βρει κανείς το θάρρος να το προτείνει. Πιστεύω μάλιστα ότι στην Ευρώπη ο φασισμός θα επιτεθεί δυναμικά στα προσεχή χρόνια και ότι πρέπει να προετοιμαστούμε να αντιμετωπίσουμε το μίσος και τη δίψα για εκδίκηση που τρέφουν οι φασίστες. Ας είναι ξεκάθαρο, θα παρουσιαστούν με ψευδο-δημοκρατικές μάσκες, και ορισμένες απ’ αυτές κυκλοφορούν ήδη ανάμεσά μας. Δεν πρέπει να τους αφήσουμε να μας εξαπατήσουν.
Απόδοση: Τόνια Τσίτσοβιτς

Ενα Film για τον Μαρξισμό από τον Phil Collins

Με αφορμή την οικονομική κρίση του τελευταίου χρόνου και με την κεφαλαιοκρατία να φαίνεται λιγότερο υγιής από ποτέ, ο Βρετανός καλλιτέχνης Phil Collins, στα πλαίσια ενός μικρού μήκους φιλμ που ετοιμάζει, αναζητάει τους πρώην καθηγητές του μαρξισμού στη Ρωσία και τη Γερμανία με σκοπό να ακούσει τις απόψεις τους και τις προοπτικές τους σε έναν κόσμο χωρίς σοσιαλισμό.

«Φέτος είχαμε την 20η επέτειο από την πτώση του τείχους του Βερολίνου και αναλογιζόμενος τις αλλαγές που έγιναν στη Ευρώπη τα τελευταία 20 χρόνια άρχισα να αναρωτιέμαι τι συνέβη στους καθηγητές του μαρξισμού μετά το 1989. Δούλεψαν ξανά σαν καθηγητές; Βρήκαν νέες δουλειές;», δήλωσε ο Collins σε τηλεφωνική συνέντευξη.

Σύμφωνα με τον ίδιο υπάρχει ένα ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την Μαρξιστική οικονομική θεωρία τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και τη Γερμανία. Το πρώτο μέρος της δουλειάς του Βρετανού θα περιλαμβάνει βιντεοσκοπημένες συνεντεύξεις με πρώην Ρώσους και Ανατολικογερμανούς καθηγητές του μαρξισμού και του λενινισμού.

«Δεν έχει σημασία τι δουλειά κάνουν τώρα αυτοί οι άνθρωποι. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να μου πουν κατά πόσο άλλαξε η σχέση τους με το μαρξισμό στο πέρασμα των χρόνων, εφόσον φυσικά έγινε αυτό, σε πια δεκαετία τον πίστεψαν περισσότερο και πότε άρχισαν να τον απομυθοποιούν», δηλώνει ο Collins.

Στην πρώην Σοβιετική Ένωση, τα παιδιά άρχιζαν να μελετούν τον μαρξισμό και το λενινισμό από το σχολείο ως τμήμα της ιστορίας και συνέχισαν στο πανεπιστήμιο όπου ο μαρξισμός διδασκόταν με διαφορετικούς τίτλους, όπως η μαρξιστική-λενινιστική φιλοσοφία, η πολιτική οικονομία, ο επιστημονικός κομμουνισμός και ο ιστορικός και διαλεκτικός υλισμός.

Ένας πρώην καθηγητής του μαρξισμού που δεν έχει παραπλανηθεί από τον κεφαλαιοκρατικό τρόπο σκέψης είναι ο Boris Kagarlitsky, ο οποίος είναι πολιτικός σχολιαστής καθώς και διευθυντής του Ιδρύματος Παγκοσμιοποίησης και Κοινωνικών Κινημάτων. Ο κ. Kagarlitsky εμφανίζεται δύσπιστος στο αν θα βρεθούν πραγματικοί καθηγητές του μαρξισμού.

«Δεν ξέρω κανέναν που δίδασκε τη μαρξιστική-λενινιστική θεωρία πριν από το 1991 και να πέρασε άσχημα μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι απλά έγιναν πολιτικοί επιστήμονες και άρχισαν να διδάσκουν τον αντι-κομουνισμό. Δεδομένου ότι κανένας από αυτούς δεν πίστεψε ποτέ στο μαρξισμό, το μόνο που έκαναν ήταν να αλλάξουν την επιγραφή στην πόρτα του πανεπιστημιακού τμήματός τους και να γράψουν πολιτική επιστήμη», δήλωσε ο κ. Kagarlitsky.

«Σήμερα στη Ρωσία, υπάρχουν τόσοι πολιτικοί επιστήμονες όσοι ήταν κάποτε οι καθηγητές του μαρξισμού. Αυτοί οι άνθρωποι αποτέλεσαν κάποτε εργαλείο της κυβερνητικής προπαγάνδας και αυτό συνεχίζουν να είναι και σήμερα», πρόσθεσε.

Παρόλα αυτά ο κ. Collins θα ζητήσει βοήθεια από το κομουνιστικό κόμμα της Ρωσίας, από το μουσείο ιστορίας της χώρας αλλά και από το κρατικό πανεπιστήμιο της Μόσχας ώστε να βρει τους καθηγητές. Μάλιστα ήδη βρίσκεται στη Γερμανία όπου έχει βρει ήδη δύο πρώην καθηγητές του μαρξισμού που θα τον βοηθήσουν στην έρευνά του. Ο ένας εργάζεται ως κοινωνιολόγος ενώ ο άλλος ως μεταφραστής για τους μετανάστες.

Το φιλμ θα έχει τίτλο «Marxism Today», θα έχει διάρκεια 60 λεπτών και αναμένεται να κάνει πρεμιέρα μέσα στο νέο έτος στο Βερολίνο. Σύμφωνα με το Βρετανό καλλιτέχνη το φιλμ δεν έχει σκοπό να προβάλλει μια συγκεκριμένη άποψη του μαρξισμού. Από την άλλη αποτελεί φόρο τιμής στην ιστορία, προβάλλοντας παράλληλα την ιστορία όσων δίδαξαν κάποτε ένα από τα σημαντικότερα κοινωνικοπολιτικά συστήματα της ιστορίας.

Απεργία μετά μουσικής υπέρ των μεταναστών

Υπό τον τίτλο «Sound Strike» (ηχητική απεργία), μουσικά συγκροτήματα, σκηνοθέτες και συγγραφείς ξεκινούν μία εκστρατεία – απεργία υπέρ των μεταναστών. Μποϊκοτάρουν την πολιτεία της Αριζόνα, ακυρώνοντας όλες τις εμφανίσεις τους ασκώντας έτσι πιέσεις στην ρεπουμπλικανή κυβερνήτη, Τζάνις Μπριούερ, ώστε να καταργήσει το νέο νόμο περί μετανάστευσης που ψηφίστηκε με τον κωδικό SB 1070, «για πιο ασφαλείς γειτονιές», τον Απρίλιο.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του, «επιτρέπει στην αστυνομία να ελέγχει οποιονδήποτε θεωρήσει ως παράνομο μετανάστη. Κι αν ο ύποπτος δεν μπορεί να αποδείξει ότι βρίσκεται νόμιμα στη χώρα, θα συλλαμβάνεται και θα ακολουθεί η απέλασή του με συνοπτικές διαδικασίες».

«Πολλοί από όσους αγαπάνε τη μουσική μας, τις ιστορίες μας, τις ταινίες μας, τους στίχους μας μπορεί από 'δώ και πέρα να συλληφθούν και να κακοποιηθούν από την αστυνομία. Μόνο και μόνο επειδή είναι μαύροι ή Λατίνοι, επειδή μιλάνε σπαστά τη γλώσσα ή εξαιτίας της μουσικής που ακούνε. Φτωχοί στην πλειονότητά τους μετανάστες θα ζούνε σε μία ατμόσφαιρα φόβου, καθώς ψάχνουν δουλειά ή περιφέρονται με τους φίλους τους, αφού αυτός ο νόμος δίνει δικαίωμα στην πολιτεία να διατάξει την άμεση απέλασή τους από τις ΗΠΑ» δηλώνει σχετικά ο Ζακ Ντε Λα Ρότσα, τραγουδιστής των Rage Against The Machine. Πρόκειται για ένα από τα πιο πολιτικοποιημένα συγκροτήματα των ΗΠΑ και πρωτοστατούν στην μουσική απεργία.

«Κάποιοι από μας μεγαλώσαμε αντιμετωπίζοντας τον καθημερινό ρατσισμό στον δρόμο. Αυτός, όμως, ο νόμος είναι η αρχή μιας νέας αντίληψης για την ασφάλεια. Αν μπούνε στον πειρασμό και άλλες πολιτείες να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Αριζόνας, θα οδηγηθούμε σε μια πραγματικότητα που θα θυμίζει την εποχή πριν από τους αγώνες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και να μην ξεχνάμε ότι αυτός ο νόμος είναι επιλογή της ίδιας κυβερνήτου, που αρνήθηκε να αναγνωρίσει την ημέρα του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ως επίσημη αργία στην Αριζόνα» επισημαίνει ο Ντε Λα Ρότσα.

Μέχρι τώρα στο κάλεσμα των Rage Against The Machine έχουν ανταποκριθεί ο ράπερ Κάνιε Γουέστ, οι Sonic Youth, ο Juanes, οι Massive Attack αλλά και ο σκηνοθέτης, Μάικλ Μουρ. Η «απεργία» έχει ήδη ξεκινήσει με τους Cypress Hill να αρνούνται το Μάιο να παίξουν στην Αριζόνα, όπως ήταν προγραμματισμένο. οι Κουβανοί δεύτερης γενιάς ράπερ, αρνήθηκαν να παίξουν τον Μάιο στην Αριζόνα, όπως είχαν προγραμματίσει.

«Όταν η Ρόζα Παρκς, κάθησε σε λάθος θέση στο λεωφορείο και αρνήθηκε να την παραχωρήσει στους λευκούς επιβάτες, όπως ήταν ο νόμος, την συνέλαβαν. Το αποτέλεσμα ήταν όλοι οι μαύροι να μποϊκοτάρουν τα λεωφορεία, ώσπου να αλλάξει ο νόμος. Κάτι αντίστοιχο κάνουμε και εμείς. Δεν θα πάμε στην Αριζόνα, ώσπου να καταργηθεί ο νόμος. Ένας νόμος που καθιστά κάθε μετανάστη εγκληματία επειδή μόνο και μόνο δεν έχει μαζί του τα απαραίτητα έγγραφα» τονίζει ο Ντε Λα Ρότσα σε επιστολή τους προς μουσικούς και καλλιτέχνες.

Pablo Neruda - 12 Ιουλιου 1904

Στις 12 Ιουλίου 1904 γεννήθηκε ο Χιλιανός ποιητής Πάμπλο Νερούντα, «ο σπουδαιότερος ποιητής του 20ου αιώνα» σύμφωνα με τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες. Τα έργα του είναι τα πιο πολυδιαβασμένα έργα ισπανόφωνου δημιουργού.

Ο ποιητής, διπλωμάτης, κομουνιστής, κάτοχος του Νόμπελ Λογοτεχνίας και αιώνια ερωτευμένος Πάμπλο Νερούντα έφυγε από τη ζωή στις 23 Σεπτεμβρίου 1973. Κηδεύτηκε με συνοδεία χιλιάδων πολιτών, που αγνόησαν την απαγόρευση του καθεστώτος Πινοσέτ.

Ο Πάμπλο Νερούντα, του οποίου το πραγματικό όνομα ήταν Ρικάρντο Νεφταλί Ελιέθερ Ρέγιες Μποσοάλτο, γεννήθηκε στην πόλη Παράλ της Χιλής. Λίγο μετά τη γέννησή του, πεθαίνει η μητέρα του Ρόσα και ο πατέρας του Χοσέ, εργάτης των σιδηροδρόμων, μετακομίζει στην πόλη Τεμούκο όπου ξαναπαντρεύεται. Το όνομα «Πάμπλο Νερούντα», προς τιμήν του Τσέχου ποιητή Γιαν Νερούντα, αποτελεί το φιλολογικό ψευδώνυμο του από την ηλικία των 20, όνομα το οποίο αργότερα νομιμοποιεί.

Από τα δέκα του γράφει ποιήματα και στα δεκαπέντε δημοσιεύει μάλιστα στίχους στο τοπικό περιοδικό «La Mañana». Το 1919 αποσπά το τρίτο βραβείο για το ποίημά του «Nocturno ideal». Το 1921 ξεκινάει σπουδές παιδαγωγικής και γαλλικών στο Πανεπιστήμιο της Χιλής, στην πρωτεύουσα Σαντιάγο. Κερδίζει το πρώτο βραβείο για το ποίημά του «La canción de fiesta» που αργότερα δημοσιεύεται.

Το 1923 δημοσιεύει το «Crepusculario», έργο που αναγνωρίζεται από λογοτέχνες όπως τον Αλόνε, τον Ραούλ Σίλβα Κάστρο και Πέδρο Πράδο. Τον επόμενο χρόνο δημοσιεύεται το έργο του «Veinte poemas de amor y una canción desesperada», έργο που χαρακτηρίζεται από τα καλύτερά του. Το νέο φαινόμενο της λατινοαμερικανικής ποίησης γίνεται αμέσως εμφανές στους λογοτεχνικούς κύκλους. Μεταξύ 20 και 25 ετών, ο ποιητής ολοκληρώνει έξι ακόμα έργα που αποκαλύπτουν τις υπαρξιακές του ανησυχίες αλλά και την ιδιαίτερη παραγωγικότητά του.

Το 1927, σε ηλικία 23 ετών ξεκινάει η διπλωματική του καριέρα. Ως διπλωματικός σύμβουλος ταξιδεύει στη Βιρμανία, το Μπουένος Άιρες, τη Βαρκελώνη, την Κευλάνη, τη Μαδρίτη, την Ιάβα. Στην Ιάβα γνώρισε και παντρεύτηκε την Ολλανδέζα Μαρύκα Αντονιέτα Χάγκενααρ Βόγκελζανγκ, με την οποία χώρισε μετά από έξι χρόνια, κατά τη θητεία του στην Ισπανία. Εκεί, γνωρίζει την μετέπειτα σύζυγό του Αργεντίνα, Ντέλια ντελ Καρρίλ.

Οι εμπειρίες του από τα ταξίδια του, τα απολυταρχικά καθεστώτα τα οποία βλέπει και τα μαρτύρια του λαού που στενάζει σε ολόκληρο τον κόσμο, σε συνδυασμό με την δολοφονία του φίλου του και επίσης ποιητή, Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα,  του προκαλούν βαθιά αγανάκτηση και στις αρχές της δεκαετίας του 1940 μπαίνει στο κομουνιστικό κόμμα. Το 1945, ο Πάμπλο Νερούντα λαμβάνει το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας. Τα έργα του γίνονται ολοένα και πιο πολιτικά, με αποκορύφωμα το «Canto General».

Με την απαγόρευση του κομουνισμού στη Χιλή, ο Νερούντα πλέον καταζητείται. Για μήνες κρύβεται στην ίδια του τη χώρα, ώσπου καταφέρνει να διαφύγει στην Αργεντινή και από εκεί στην Ευρώπη, όπου έζησε εξόριστος από το 1948 ως το 1952. Στην εξορία γνώρισε την Ματίλντε Ουρούτιε, τη Χιλιανή τραγουδίστρια που θα αποτελέσει τη «μούσα» του έως το τέλος της ζωής του.

To 1953 ο Νερούντα παραλαμβάνει το βραβείο Στάλιν. Είναι ακόμα πιστός στο κόμμα, αλλά σύντομα, μετά τις αποκαλύψεις για τα εγκλήματα του καθεστώτος του Στάλιν από τον Χρούστσεφ, η πίστη του δέχεται ισχυρό πλήγμα που αποτυπώνεται στη συλλογή του «Εxtravagario» του 1958.

Εγκαθίσταται μόνιμα στην Isla Negra αλλά συνεχίζει τα ταξίδια σε ολόκληρο τον κόσμο. Με την εκλογή του Σαλβαδόρ Αλιέντε ως πρόεδρο της Χιλής, ο Νερούντα διορίζεται πρέσβης στο Παρίσι (1970-1972). Το 1971, ένα χρόνο μετά την τιμητική διάκριση του Έλληνα ποιητή Γιώργου Σεφέρη , η Σουηδική Ακαδημία απονέμει το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Χιλιανό Πάμπλο Νερούντα, που ήδη πάσχει από καρκίνο. Τάσσεται υπέρ του Αλιέντε και στηρίζει την προεκλογική του εκστρατεία. Ωστόσο, στις 23 Σεπτεμβρίου 1973, λίγες μέρες μετά τη δολοφονία του Αλιέντε και των συνεργατών του, ο Νερούντα ξεψυχά στο νοσοκομείο.

Το καθεστώς του Αγκούστο Πινοσέτ απαγορεύει να γίνει η κηδεία του ποιητή δημόσιο γεγονός. Ωστόσο, δεκάδες χιλιάδες κόσμου συρρέουν στην πρωτεύουσα της χώρας για να συνοδεύσουν τον αγαπημένο ποιητή στην τελευταία του κατοικία και, αναπόφευκτα, η κηδεία του Νερούντα γίνεται η πρώτη δημόσια διαμαρτυρία ενάντια στη στρατιωτική δικτατορία της Χιλής. Τα έργα του παρέμειναν απαγορευμένα στη Χιλή μέχρι και το 1990.

Ο ίδιος είπε για το έργο του και την ποίηση: «Έχω για τη ζωή μιαν αντίληψη δραματική και ρομαντική. Ο,τι δεν αγγίζει βαθιά την ευαισθησία μου δεν με ενδιαφέρει. Όσον αφορά την ποίηση, στην πραγματικότητα καταλαβαίνω πολύ λίγα πράγματα. Γι' αυτό συνεχίζω με τις αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας. Ίσως απ' αυτά τα φυτά, τη μοναξιά, τη σκληρή ζωή, βγαίνουν οι μυστικές, αληθινά βαθιές "Ποιητικές Πραμάτειες" που κανείς δεν μπορεί να διαβάσει, γιατί κανείς δεν τις έγραψε. Η ποίηση διδάσκεται βήμα βήμα ανάμεσα στα πράγματα και στις υπάρξεις, χωρίς να τα χωρίσουμε, αλλά ενώνοντάς τα με την ανιδιοτελή απλωσιά της αγάπης».

7 Ιουλίου- Επέτειος γέννησης του Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι

7 Ιουλίου του 1893, γεννήθηκε στη Βαγδάτη της Γεωργίας  ο Ρώσος ποιητής, με πληθωρική παρουσία τα πρώτα χρόνια της Οκτωβριανής Επανάστασης και κορυφαίος εκπρόσωπος του ρωσικού φουτουρισμού, Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι.
Από τα 14 του ο Μαγιακόφσκι ασπάστηκε το σοσιαλισμό, συμμετέχοντας ενεργά σε αντιτσαρικές διαδηλώσεις. Μετά τον ξαφνικό θάνατο του πατέρα του, ο Βλαντιμίρ μαζί με τη μητέρα και τις δύο αδελφές του μετακόμισαν στη Μόσχα.
Το 1908 ο Μαγιακόφσκι έγινε μέλος του Ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος και φυλακίστηκε επανειλημμένα για τη δράση του. Στο κελί της απομόνωσης άρχισε να γράφει τα πρώτα του ποιήματα. Μετά την αποφυλάκισή του σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Μόσχας και προσχώρησε στο κίνημα των Ρώσων Φουτουριστών, όπου γρήγορα διακρίθηκε κι έγινε ο κύριος εκπρόσωπός τους.
Το 1912, ο κύκλος των Ρώσων Φουτουριστών εξέδωσε μανιφέστο με τίτλο «Χαστούκι στο γούστο του κοινού». Το κίνημα του Φουτουρισμού ανήγαγε σε φετίχ του το μέλλον και ύμνησε την τεχνολογική εξέλιξη. «Ένα βρυχώμενο αυτοκίνητο αγώνων είναι πιο όμορφο από τη Νίκη της Σαμοθράκης» υποστήριζε ο Ιταλός Τ. Μαρινέτι, βασικός εκπρόσωπος του κινήματος.
Από την εποχή αυτή, η ποίηση του Μαγιακόφσκι άρχισε να γίνεται επιθετική και προκλητική, με έντονα τα στοιχεία της υπερβολής, της υπεροψίας και της αυτοαναφοράς. Το 1915 δημοσιεύει το πρώτο μεγάλο του ποίημα, το «Σύννεφο με Παντελόνια» ενώ το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου γνωρίζει και ερωτεύεται τη Λιλή Μπρικ, γυναίκα του εκδότη του Όσιπ Μπρικ.
Με την έκρηξη της Οκτωβριανής Επανάστασης, ο Μαγιακόφσκι υποστήριξε με πολλούς τρόπους το νέο καθεστώς: Έγραφε στρατευμένα ποιήματα -Ωδή στην Επανάσταση, Αριστερή Πορεία- άρθρα, βιβλία για παιδιά και ζωγράφιζε αφίσες και σκίτσα, τα οποία συνόδευε με στίχους και συνθήματα. Το 1924 έγραψε μία ελεγεία 3.000 στίχων για το θάνατο του Λένιν.
Ο Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι αυτοκτόνησε στις 14 Απριλίου του 1930, μετά από προσωπικά και επαγγελματικά προβλήματα αλλά και απογοητευμένος από την άρνηση των αρχών να του επιτρέψει να ταξιδέψει στο εξωτερικό. Η σφαίρα τον βρήκε ξαπλωμένο στο γραφείο του, στο σπίτι της οδού Λιουμπιάνκα, που σήμερα έχει μετατραπεί σε μουσείο. Τα τελευταία τρία χρόνια της ζωής του εξέδωσε δύο θεατρικά έργα, τον Κοριό και το Λουτρό, ασκώντας κριτική στη σοβιετική γραφειοκρατία.

Απαγόρευση της θεατρικής παράστασης «Το όνομά μου είναι Rachel Corrie»

Σε μια πρωτοφανή απόπειρα λογοκρισίας προχωρά ο δήμαρχος Ηλιούπολης. Ο κ. Γιάννης Αναγνώστου απαγορεύει την παρουσίαση της παράστασης «Το όνομά μου είναι Rachel Corrie» στο δημοτικό θέατρο Ηλιούπολης για πολιτικούς λόγους, διότι, όπως ο ίδιος δήλωσε, θεωρεί το ανέβασμα της συγκεκριμένης παράστασης «πολιτική κίνηση».
Η δημοτική παράταξη «Ηλίου – πόλις» σε συνεργασία με το επίσημο πολιτιστικό κέντρο του δήμου ενδιαφέρθηκαν για το ανέβασμα της παράστασης στο δήμο Ηλιούπολης. Η παράσταση είχε προγραμματιστεί για τις 7 Ιουλίου 2010. Ενώ, όμως, είχαν συμφωνηθεί όλα τα διαδικαστικά, είχαν οριστεί οι ημερομηνίες των τεχνικών προβών και διευθετούνταν τα επιμέρους τεχνικά ζητήματα, ο κ. Αναγνώστου αποφάσισε να ακυρώσει την παράσταση.
Η δημοτική παράταξη «Ηλίου – πόλις» έδωσε διορία στο δήμαρχο και τον αντιδήμαρχο να αναθεωρήσουν τη θέση τους μέχρι την Κυριακή 28 Ιουνίου. Ωστόσο, η θέση του δημάρχου δεν έχει προς το παρόν αλλάξει. Οι συντελεστές της παράστασης έχουν ήδη ενημερώσει το Εθνικό Κέντρο Θεάτρου–Χορού και, στην περίπτωση που διατηρηθεί η απαγόρευση, σκοπεύουν να προσφύγουν στο υπουργείο Πολιτισμού.
Πρόκειται για μία παράσταση της Μάνιας Παπαδημητρίου που παρουσιάστηκε όλο το χειμώνα στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, πήρε δύο παρατάσεις και θα συνεχίσει να παρουσιάζεται και για δεύτερη χρονιά.
(Πηγή tvxs)

«16ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας»

Εχουμε καιρό μέχρι τον Σεπτέμβριο, αλλά ας πάρουμε μια πρώτη γεύση του προγράμματος:

* Ελληνικές πρεμιέρες: «Τα οπωροφόρα της Αθήνας» του Νίκου Παναγιωτόπουλου, «Μέσα στο δάσος» του Αγγελου Φραντζή, «45m2» του Στράτου Τζίτζη, «Το χάρισμα» της Χριστίνας Ιωακειμίδου. Θα απονεμηθούν για δεύτερη χρονιά βραβεία στον Καλύτερο Πρωτοεμφανιζόμενο Σκηνοθέτη και στους Καλύτερους Πρωτοεμφανιζόμενους Ηθοποιούς.

**Αφιέρωμα στον Γερμανό Ερνστ Λιούμπιτς (1892-1947), που έμεινε στην Ιστορία ως ο μάστορας της ιδιοφυούς κωμωδίας. Το σκεπτικό τού φεστιβάλ δεν ήταν απλά ένα hommage στον δημιουργό. «Οι ταινίες του έπαιξαν σημαντικό ρόλο στο να απαλύνουν στον κόσμο τις επιπτώσεις του κραχ του '29 με στιλ και φινέτσα. Ελπίζω και τώρα οι ιστορίες του να είναι ένα βάλσαμο στην κατήφεια των ημερών», λέει ο Ορέστης Ανδρεαδάκης, καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ. Θα προβληθούν οι ταινίες: «Μόντε Κάρλο», «Μια ώρα κοντά σου» με τον Μορίς Σεβαλιέ, «Design for Living» με το καλύτερο ερωτικό τρίγωνο στην ιστορία του σινεμά και πρωταγωνιστή τον Γκάρι Κούπερ, «Αγγελος» με την Μάρλεν Ντίτριχ, η θρυλική «Νινότσκα», μοναδική κωμωδία της Γκρέτα Γκάρμπο, το «Το Be or Not to Be» και το «Cluny Brown» με τη διάσημη σεξοβόμβα της εποχής Τζένιφερ Τζόουνς σε ρόλο ανερχόμενης υδραυλικού.

**Οι Ανέτ Μπένινγκ και Τζούλιαν Μουρ υποδύονται τις ομοφυλόφιλες μητέρες δύο εφήβων που αποφασίζουν να ανακαλύψουν τον βιολογικό τους πατέρα στη διασκεδαστική κωμωδία της Λίσα Τσολοντένκο, «Τα παιδιά είναι εντάξει».

** Το «Jean-Michel Basquiat: The Radiant Child» ακολουθεί την πορεία του Αφροαμερικανού μιγά Ζαν Μισέλ Μπασκιά (1960-88), από τότε που ως χαμίνι τριγυρνούσε στους δρόμους της Νέας Υόρκης ζωγραφίζοντας γκράφιτι, μέχρι να τρυπώσει στις πιο διάσημες νεοϋορκέζικες γκαλερί.

**Ο Μάικλ Γουιντερμπότομ επιστρέφει με το σοκαριστικό «Ο δολοφόνος μέσα μου», μια ιστορία ενός σίριαλ κίλερ, βασισμένη στο βιβλίο του παλπ συγγραφέα Τζιμ Τόμσον. Με τους Κέισι Αφλεκ, Κέιτ Χάντσον και Τζέσικα Αλμπα.

** Γκέι, λεσβίες και μπαϊσέξουαλ, δολοφόνοι, πράκτορες της CIA και εξωγήινοι εξερευνούν τη σεξουαλικότητά τους στο «Kaboom», του Αμερικανού ανεξάρτητου σκηνοθέτη Γκρεγκ Αράκι.

** Το «Chatroom» του Χίντεο Νακάτα -που δίχασε φέτος το κοινό των Κανών- είναι μια ταινία για τη σκοτεινή πλευρά του κυβερνοχώρου.

**Ο Ζανγκ Γιμού υπογράφει ένα απρόσμενο ριμέικ της ταινίας «Μόνο αίμα» των αδελφών Κοέν. Στο «Μια γυναίκα, ένας άνδρας κι ένα εστιατόριο για νουντλς», ένας απατημένος σύζυγος προσλαμβάνει ένα λούζερ αστυνομικό για να δολοφονήσει τη μοιχαλίδα και τον εραστή της.

** Τι σχέση έχει το γιαπωνέζικο σούμο με την παγκόσμια οικονομική κρίση; Η νομιμοποίηση των αμβλώσεων παίζει ρόλο στη μείωση της εγκληματικότητας; Οι απαντήσεις στο ντοκιμαντέρ «Freakonomics», βασισμένο στο ομότιτλο μπέστ σέλερ.

**Ενας νέος στις τρομακτικές γειτονιές του ανατολικού Λονδίνου βρίσκει τη μητέρα του δολοφονημένη από μια συμμορία και μπλέκεται σε μια φαουστική ιστορία στο «Heartless» του Φίλιπ Ρίντλεϊ.

* Στο δημοφιλές τμήμα «Μουσική & Φιλμ» θα προβληθούν: ««Sex And Drugs And Rock 'n' Roll» για τον αιρετικό Ιαν Ντιούρι των Blockheads, «Benda Bilili!», μια ιστορία άστεγων παραπληγικών που κατακτούν την παγκόσμια καταξίωση μέσω της κονγκολέζικης ρούμπας, «Strange Powers: Stephin Merritt and the Magnetic Fields» για τον Στίβεν Μέριτ των «Magnetic Fields».

Στον πυρήνα του φεστιβάλ παραμένουν τα τμήματα «Πρεμιέρες», «Πανόραμα», «Μετά τα μεσάνυχτα», «Σινεμά στα όρια», «Ντοκιμαντέρ», «Μικρές ιστορίες