Η Ράντκλιφ Χαλ υπήρξε μία από τις πιο σπουδαίες αγγλίδες συγγραφείς, γνωστή για το μυθιστόρημά της The Well of Loneliness (Το πηγάδι της μοναξιάς), που όπως πολλοί πιστεύουν είναι το πιο σημαντικό βιβλίο στην λεσβιακή λογοτεχνία. Η ίδια έζησε μια ανοικτή και υπερήφανη ζωή ως λεσβία.
Το πλήρες της όνομα ήταν Marguerite Radclyffe Hall, προτιμούσε όμως να την φωνάζουν με το όνομα Τζον. Γεννήθηκε στις 12 Αυγούστου του 1880 στο Χάμσαϊρ της Αγγλίας. Τα πρώτα της παιδικά χρόνια δεν θα είναι ιδιαίτερα ευτυχή. Η μητέρα της, η Marie Diehl, ήταν αμερικανίδα, χήρα, η οποία παντρεύτηκε τον πλούσιο μεν, σπάταλο δε, Radclyffe Radclyffe Hall, περιπλανώμενο γιατρό στο επάγγελμα. Μη ικανός για οικιακή ζωή, εγκατέλειψε την Diehl, λίγους μήνες πριν από τη γέννηση του Τζον.
Έτσι ο Τζον μεγάλωσε με δυσκολίες, η μητέρα μπορούσε με δυσκολία να αντεπεξέλθει. Δεν έλαβε κανονική εκπαίδευση στο σχολείο, έδειξε όμως ενδιαφέρον από μικρή για το πιάνο. Συνέθετε δικά της τραγούδια και στίχους (μερικούς από αυτούς τους στίχους θα τους εκδώσει αργότερα σε πέντε τόμους ποίησης), ενώ της άρεσαν πολύ τα άλογα, η ιππασία και τα αυτοκίνητα.
Σε ηλικία εικοσιενός ετών κληρονόμησε 10.000.000 δολάρια από τον παππού της και εγκατέλειψε το σπίτι της. Ταξίδεψε στην Ιταλία, την Γαλλία και σε ηλικία εικοσιοκτώ ετών γνώρισε την Mabel Veronica Batten, την «Ladye,» με την οποία θα ζήσουν μαζί (στην αρχή μαζί με τον σύζυγο της Ladye), έως τον θάνατο της Batten το 1915.
Κάτω από την επιρροή της Ladye, ο Τζον θα ασπαστεί τον καθολικισμό, ολόψυχα για όλη την υπόλοιπη ζωή της κάτι που θα χρωματίσει τόσο την ζωή, όσο και τη γραφή της. Η Ladye θα παίξει αποφασιστικό ρόλο στο να συνειδοτοποιήσει ο Τζον το ταλέντο που είχε στο γράψιμο και θα τον ενθαρρύνει να κάνει το πρώτο βήμα προς την έκδοση αρχική της ποίησής της και στη συνέχει των μυθιστορημάτων. Μέσω της Ladye, γνώρισε επίσης την ανεψιά της Una Lady Troubridge, την νεαρή γυναίκα του ηλικιωμένου Admiral Ernest Troubridge.
Λίγο πριν τον θάνατο της Ladye το 1915 η Χολ και η Una γίνονται ερωμένες, μία δια βίου σχέση για τις δύο γυναίκες. Για την Χολ τα επόμενα δεκατρία χρόνια θα είναι ιδιαίτερα δημιουργικά, καθώς στη διάρκεια αυτών των χρόνων έγραψε και εξέδωσε τέσσερα μυθιστορήματα, τρία εξ αυτών αρκετά επιτυχημένα εκδοτικά με πολύ καλές κριτικές.
Επίσης η Χολ και η Una συγχρωτίζονταν με πολλές λεσβίες λογοτέχνιδες της εποχής εκείνης στο Λονδίνο και στο Παρίσι, όσο ζούσαν μαζί στο Mayfair και ταξίδευαν για μεγάλες περιόδους στην Ιταλία και τη Γαλλία.
Πολλές ώρες της ζωής της πέρασε μελετώντας για τα ψυχικά φαινόμενα (είχε εγγραφεί και αρθρογραφούσε και στο Society for Psychical Research), ενώ προσπαθούσε με ακόρεστο πάθος να βρει στην επιστημονική βιβλιογραφία άρθρα για τον λεσβιασμό, την αναστροφή ρόλων φύλου και την ομο-ερωτική επιθυμία.
Το 1928 θα εκδώσει το Πηγάδι της Μοναξιάς, το μυθιστόρημα για το οποίο είναι γνωστή παγκοσμίως. Για τα επόμενα έξι χρόνια δεν θα είναι πολύ παραγωγική. Θα εκδώσει ένα μυθιστόρημα και μία συλλογή διηγημάτων.
Το 1934 θα γνωρίσει την Evguenia Souline μία 30χρονη ρωσίδα εμιγκρέ χωρίς υπηκοότητα η οποία θα γινόταν ερωμένη της, αλλά και κατά κάποιο τρόπο ο βασανιστής της. Η σχέση ήταν θυελλώδης, εν τέλει όμως καταστροφική για την υγεία και την δουλειά της.
Το 1938 η Χολ και η Una κάνουν σχέδια για να ζήσουν μαζί στην Φλωρεντία, τα σχέδιά τους όμως ανατρέπονται από το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ταλαιπωρημένη ήδη από προβλήματα υγείας θα ταξιδέψει με την Souline στο Λονδίνο (είχε καταφέρει να πάρει υπηκοότητα). Η σχέση της με την Souline δεν πάει ιδιαίτερα καλά και η υγεία της δεν της επιτρέπει να είναι πιστή στη σταθερή αγάπη της, τη γραφή. Πεθαίνει στο Λονδίνο στις 7 Οκτωβρίου του 1943 από καρκίνο του στομάχου. Ετάφη δίπλα στην αγαπημένη της Ladye, στο κοιμητήριο Highgate Cemetery, στο Λονδίνο.
Η Χαλ έζησε τον λεσβιασμό της ανοικτά και περήφανα, ενώ πίστευε ότι το γεγονός ότι ένοιωθε αγόρι, ήταν γενετήσιο («congenital» χρησιμοποιώντας όρο του μέντορά της Havelock Ellis). Από τα τριάντα της χρόνια και μετά ντυνόταν πλέον με αντρικά ρούχα περισσότερο, έκοψε τα μαλλιά της κοντά και συχνά φορούσε γραβάτα.
Η ποίηση της Ράντκλιφ Χολ
Οι πέντε τόμοι ποίησης που εξέδωσε ήταν τα πρώτα της έργα. Εκδόθηκαν μεταξύ 1906 και 1915. Τα περισσότερα ποιήματά της κατηγοριοποιούνται στον εδουαρδιανό στίχο, και μόνο ένα ποίημά της κρύβει ομο-ερωτικό περιεχόμενο.
Ο τελευταίος τόμος με τίτλο The Forgotten Island είναι πιο σύνθετος, περιέχει ποιήματα ερωτικού χαρακτήρα, πάθους και νοσταλγίας, για το «νησί» που αφήνει πίσω. Το φύλο της αγαπημένης ωστόσο δεν συγκεκριμενοποιείται.
Τα μυθιστορήματα της Χολ (πλην του The Well of Loneliness)
Το πρώτο της μυθιστόρημα είναι το The Forge (1924) και έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους μελετητές της λεσβιακής λογοτεχνίας γιατί παρουσιάζει ένα μυθοπλαστικό πορτραίτο της ζωγράφου Romaine Brooks, ερωμένης της Ναταλί Κλίφορντ Μπάρνεϊ για πενήντα χρόνια. Ομοίως, το A Saturday Life (1925) περιέχει ένα ενδιαφέρον πορτραίτο μιας γηραιάς άγαμης γυναίκας, οποία εκφράζει συναισθήματα προς την πρωταγωνίστρια Sidonie η επιθυμία όμως ποτέ δεν παίρνει σάρκα και οστά παραμένει απραγματοποίητη.
Τα περισσότερα από τα υπόλοιπα μυθιστορήματά της, όπως τα Adam’s Breed (1926), The Master of the House (1932), και The Sixth Beatitude (1936) μοιράζονται το ίδιο αντικείμενο μυθοπλασίας – τις ζωές απλών και ταπεινών ανθρώπων και την αναζήτηση της πνευματικής ενότητας και πληρότητας που υπερβαίνει τα όρια του αισθητού χρόνου, χώρου και καταστάσεων. Όπως η ίδια είχε πει στην ερωμένη της Souline, ήθελε να γράψει για τους φτωχούς, τους ανθρώπους που βρίσκονται στο περιθώριο, τους «απροσάρμοστους», γιατί με αυτούς μοιραζόταν τα ίδια βάσανα.
Η αναζήτηση της υπέρβασης και της πνευματικής πληρότητας είναι αλληλένδετα με την σεξουαλική της ταυτότητα στο μέτρο που η ίδια ζητούσε πνευματική παρηγορία σε μία απαρασάλευτη πίστη ότι και εκείνη είναι δημιούργημα του Θεού και ότι όλα αυτά που περνά είναι μέσα στο σχέδιό του για εκείνην.
Όπως η ίδια είχε πει στην Souline, στο Πηγάδι της Μοναξιάς, έγραψε όλα όσα είχε να πει για την ταυτότητά της και πράγματι αυτό ήταν το μοναδικό της.
Ωστόσο το The Unlit Lamp, είναι το βιβλίο της που πολλοί κριτικοί θεωρούν ως το καλύτερό της. Η λεσβιακή θεματική εδώ είναι καναλιζαρισμένη, μολαταύτα ισχυρά παρούσα.
Η Joan Ogden είναι μια απόκληρη που καταλαβαίνει ότι δεν την ενδιαφέρει ο γάμος και οι άντρες, είναι παγιδευμένη στις ανάγκες της οικογενείας της και των επαρχιακών προσδοκιών. Η προγυμνάστριά της, η ιδιόμορφη, οστεώδης, διανοητικά κραταιά Elizabeth Rodney, την ενθαρρύνει να δραπετεύσει από την ασφυκτική μητέρα της και από τις συμβάσεις της επαρχιακής ζωής και να πάει στο κολέγιο, και να ζήσουν μαζί, να μοιραστούν το ίδιο σπίτι.
Η Joan όμως δεν βρίσκει τελικά το κουράγιο και καταλήγει να θυσιάσει μια ζωή εγκαταλελειμμένη κοντά στη μεγάλη σε ηλικία μητέρα της.
«Miss Ogilvy Finds Herself»
Το διήγημα «Miss Ogilvy Finds Herself,» γράφτηκε το 1926 παρ’ ότι εκδόθηκε το 1934. Η Χαλ το έγραψε ως ένα πείραμα που θα την οδηγούσε στο Πηγάδι της μοναξιάς. Η Miss Ogilvy είναι ακόμη μια απόκληρη, μία γυναίκα που δεν δείχνει κανένα ενδιαφέρον για τον συμβατικό ρομαντισμό ή τον γάμο, έχει όμως ισχυρό ταλέντο στην διαχείριση της ζωής, διευθύνει την ακίνητη περιουσία της, παίρνει οικονομικές αποφάσεις με αρκετό ρίσκο, εμπλέκεται σε διενέξεις και γενικότερα σε καταστάσεις που εκείνη την εποχή θεωρούνταν «ανδρικές».
Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, δίνει την δυνατότητα στην Miss Ogilvy να χρησιμοποιήσει αυτά τα ταλέντα της στην υπηρεσία της πατρίδας της, παίρνοντας την διεύθυνση του σώματος των ασθενοφόρων στο μέτωπο της Γαλλίας. Ωστόσο μετά το πέρας του πολέμου απομονώνεται γιώθωντας μόνη, παράταιρη, απόκληρη.
Οι μέρες της τελειώνουν με μία τρόπω τινά μυστικιστική αναζήτηση του εαυτού της και καταλαβαίνει ότι εσωτερικός της κύκλος έχει ολοκληρωθεί και εκείνη νοιώθει ότι δεν ταιριάζει, είναι εκτός του κλίματος της εποχής της.
Το πηγάδι της μοναξιάς.
Μετά την επιτυχία του The Unlit Lamp, που κέρδισε τα βραβεία Prix Femina, Adam’s Breed, και James Tait Black ως το καλύτερο μυθιστόρημα το 1926, η Χολ ένοιωσε πια σίγουρη γι’ αυτό που ήθελε να γράψει. Να γράψει για τον εαυτό της, για τα «γενετήσια βάσανά της» και για όλες τις γυναίκες όπως εκείνη.
Το πηγάδι της μοναξιάς, ένα σχεδόν αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα, είναι η ιστορία της Στήβεν Γκόρντον, μιας γυναίκας που γεννιέται σε μια μεγαλοαστική οικογένεια της Αγγλίας, στη θέση του πολυπρόσμενου γιου, και από τότε μεγαλώνει (τη μεγαλώνουν) με συμπεριφορές ασυνήθιστες για τα κορίτσια της εποχής της. Κάνει αθλητισμό, ιππεύει, ξιφασκεί. Συνέπεια άμεση της διαφοράς της από τα άλλα κορίτσια, η απομόνωσή της -μοτίβο που κυριαρχεί σε όλο το βιβλίο.
Η δημόσια κατακραυγή δεν θα αργήσει να έρθει για το βιβλίο. Οι συντηρητικοί ηθικολόγοι της εποχής καταφέρνουν να φέρουν σε δίκη τον εκδότη της, δίκη που είχε μεγάλη δημοσιότητα.
Η άμυνα, η υπεράσπιση της Χολ ήταν οι θέσεις του Ellis, του Magnus Hirschfeld, και ενός ακόμη διακεκριμένου σεξολόγου. Τελικώς δεν τα καταφέρνει και το βιβλίο απαγορεύεται, ωστόσο όμως κυκλοφορεί ήδη στην Γαλλία ευρέως. Η προσπάθεια των συντηρητικών να απαγορευθεί και στις Ηνωμένες Πολιτείες αποτυγχάνει. Μάλιστα πουλά 10.000 αντίτυπα μέσα σ’ έναν χρόνο.
Μέσα στα επόμενα χρόνια, η Χολ ισχυρίστηκε ότι πήρε πάνω από 10.000 γράμματα για το μυθιστόρημα, πολλά από ομοφυλόφιλες γυναίκες που την ευγνωμονούσαν. Μέχρι το 1943 που πέθανε το μυθιστόρημα, εκδόθηκε σε δεκατέσσερις γλώσσες και πούλησε πάνω από 100.000 αντίτυπα. Ποτέ δεν έλειψε από την κυκλοφορία.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
– Baker, Michael. Our Three Selves: The Life of Radclyffe Hall. New York: Morrow, 1985.
– Breen, Margaret Soenser. «Narrative Inversion: The Biblical Heritage of The Well of Loneliness and Desert of the Heart.» Reclaiming the Sacred: The Bible in Gay and Lesbian Culture. Raymond-Jean Frontain, ed. New York: Haworth, 1997. 187-206.
– Brittain, Vera. Radclyffe Hall: A Case of Obscenity? New York: Barnes, 1969.
– Dickson, Lovat. Radclyffe Hall at the Well of Loneliness: A Sapphic Chronicle. London: Collins, 1975.
– Madden, Ed. «The Well of Loneliness, or The Gospel According to Radclyffe Hall.» Reclaiming the Sacred: The Bible in Gay and Lesbian Culture. Raymond-Jean Frontain, ed. New York: Haworth, 1997. 163-186.
– Hall, Radclyffe. Adam’s Breed. London: Cassell, 1926.
– Ormrod, Richard. Una Troubridge: The Friend of Radclyffe Hall. London: Cape, 1984.
– Ruehl, Sonja. «Inverts and Experts: Radclyffe Hall and the Lesbian Identity.» Feminism, Culture, and Politics. Rosalind Brunt and Caroline Rowan, eds. London: Lawrence and Wishart, 1983. 15-36.
– Souhami, Diana. The Trials of Radclyffe Hall. London: Weidenfield and Nicolson, 1998. – Troubridge, Una. The Life and Death of Radclyffe Hall. London: Hammond, 1961.
– Breen, Margaret Soenser. «Narrative Inversion: The Biblical Heritage of The Well of Loneliness and Desert of the Heart.» Reclaiming the Sacred: The Bible in Gay and Lesbian Culture. Raymond-Jean Frontain, ed. New York: Haworth, 1997. 187-206.
– Brittain, Vera. Radclyffe Hall: A Case of Obscenity? New York: Barnes, 1969.
– Dickson, Lovat. Radclyffe Hall at the Well of Loneliness: A Sapphic Chronicle. London: Collins, 1975.
– Madden, Ed. «The Well of Loneliness, or The Gospel According to Radclyffe Hall.» Reclaiming the Sacred: The Bible in Gay and Lesbian Culture. Raymond-Jean Frontain, ed. New York: Haworth, 1997. 163-186.
– Hall, Radclyffe. Adam’s Breed. London: Cassell, 1926.
– Ormrod, Richard. Una Troubridge: The Friend of Radclyffe Hall. London: Cape, 1984.
– Ruehl, Sonja. «Inverts and Experts: Radclyffe Hall and the Lesbian Identity.» Feminism, Culture, and Politics. Rosalind Brunt and Caroline Rowan, eds. London: Lawrence and Wishart, 1983. 15-36.
– Souhami, Diana. The Trials of Radclyffe Hall. London: Weidenfield and Nicolson, 1998. – Troubridge, Una. The Life and Death of Radclyffe Hall. London: Hammond, 1961.
LGBT People in History
Πηγή: © ΠΟΛΥΧΡΩΜΟΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ – COLOURFUL PLANET με πληροφορίες από Glbtq.Com