Τηλεόραση, φίλος ή εχθρός;
Γράφει η Βίκυ Μιχαλακοπούλου, μέλος του Δ.Σ. και υπεύθυνη των Παιδικών Τμημάτων του Πολιτιστικού Κέντρου
Πάρα πολλοί από εμάς έχουμε καθιερώσει την τηλεόραση σε τρόπο ζωής και την έχουμε αναγάγει σε αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Πόσο μας ωφελεί όμως αυτή η σχέση εξάρτησης;
Σήμερα ακόμα πιο έντονα κυριαρχούν στην τηλεόραση, φθηνές και πρόχειρες παραγωγές και μας έχουν κατακλύσει πάσης φύσεως reality, όπως Top Model Super Idol κλπ . Η νεολαία είτε επηρεάζεται από αυτά είτε αναγκάζεται να περάσει από τη δοκιμασία τους…. Αυτά είναι τα πρότυπα και τα μηνύματα που εισβάλλουν με ευκολία στο σπίτι μας και στο μυαλό μας. Εύκολο χρήμα, προβολή, εξωτερική εμφάνιση, κλπ. Ελάχιστες εκπομπές κάνουν λόγο για αξίες, ιδανικά, προσπάθεια, αγώνα για ελευθερία, δικαιοσύνη, ισότητα, μόρφωση, προβολή ικανών και μορφωμένων ανθρώπων που πέτυχαν και διέπρεψαν εντός και εκτός Ελλάδας .
Ποιο δημοσιογραφικό κριτήριο επιβάλλει να ιεραρχούνται ως ειδήσεις σπουδαιότερες η προσωπική ζωή οι κόντρες και τα κουτσομπολιά των λεγόμενων celebrities και να μην προβάλλονται άνθρωποι άξιοι, από διάφορους χώρους όπως επιστήμονες, καλλιτέχνες κλπ που διαπρέπουν βραβεύονται για το έργο τους ή ανοίγουν νέους δρόμους με τις ανακαλύψεις και τις έρευνες τους.
Σύμφωνα με πρόσφατη δήλωση του μουσικοσυνθέτη Θάνου Μικρούτσικου, «το ευτελές κυριαρχεί στην τηλεόραση και έχει μειώσει κατά πολύ το γούστο του Μέσου Έλληνα».
Αλλά και παλαιότερα, ο Άρης Φακίνος το 1994 απαντώντας στο ερώτημα αν μπορεί να υπάρξει ποιοτική τηλεόραση, είπε ότι «πρέπει να σταματήσουμε να αναζητούμε ήλιο τα μεσάνυχτα και παρθένες στα πορνεία». Είναι οριακή αυτή η θέση, είναι όμως και αφελής η αντίληψη που υποστηρίζει ότι «η τηλεόραση είναι αυτή που είναι, γιατί έτσι την προτιμούν οι πολίτες, αφού έχουν δικαίωμα επιλογής και αν δεν τους αρέσει μπορούν να την κλείσουν ή να αλλάξουν κανάλι.
Η πρόταση για εναλλακτικές μορφές τηλεόρασης, θα είχε νόημα αν αυτές υπήρχαν. Βλέπουμε όμως μια εκπληκτική ομοιότητα των τηλεοπτικών προϊόντων . Όλα μοιάζουν: ειδήσεις, ενημερωτικές εκπομπές ριάλιτι σόου, όλα. Ο συναγωνισμός δεν είναι για το καλύτερο αλλά για το χειρότερο με μοναδικό σκοπό την τηλεθέαση.
Υπάρχουν βέβαια και εξαιρέσεις, όπως ποιοτικές δημοσιογραφικές εκπομπές και σειρές που ενισχύουν την άποψη, ότι δεν φταίει κατά κύριο λόγο το μέσο, αλλά ο τρόπος με τον οποίο τον χρησιμοποιούν, ακριβώς γιατί είναι μεγάλη και τρομερή η ιδεολογική του δύναμη.
Kaι ο Umberto Eco σε βιβλίο του, υποστηρίζει ότι «πριν αρκετά χρόνια ακόμη, όποιος ήθελε πάρει την πολιτική εξουσία σε μία χώρα, δεν είχε παρά να αποχτήσει τον έλεγχο του στρατού και της αστυνομίας. Τα τελευταία χρόνια, μια χώρα ανήκει σε αυτόν που ελέγχει τα μέσα ενημέρωσης και όχι μόνο οι ειδικοί, αλλά ακόμη και το πλατύ κοινό αντιλαμβάνεται ότι ζει στην εποχή των επικοινωνιών.
Ο συνεχής βομβαρδισμός πληροφοριών-ειδήσεων έχει ως αποτέλεσμα τα μηνύματα να ισοπεδώνονται, να χάνουν τις διαφορές τους και ο δέκτης τελικά να αδιαφορεί για το περιεχόμενό τους, οδηγώντας τον σε ναρκωτική παθητικότητα. Με άλλα λόγια, ο συνεχής βομβαρδισμός μας καθιστά παθητικούς δέκτες και αλλοιώνει την κρίση μας.
Ιδιαίτερα στις μέρες μας, μετά την υπογραφή του Μνημονίου από την Κυβέρνηση, που καταδίκασε τον ελληνικό λαό σε οικονομική υποδούλωση, με ότι αυτό συνεπάγεται για μας αλλά κυρίως για τα παιδιά μας, ο ρόλος τη τηλεόρασης και αυτών που την εκπροσωπούν (με ελάχιστες εξαιρέσεις), είναι ακόμα πιο καθοριστικός και μεγάλος, στο σχέδιο χειραγώγησης των πολιτών. Μεγάλο -δημοσιογράφοι αντί να υπηρετούν τα συμφέροντα του λαού όπως οφείλουν, μας αποβλακώνουν και μας αποπροσανατολίζουν, εξυπηρετώντας τα σχέδια της εκάστοτε πολιτικής και οικονομικής εξουσίας. Αυτοί που με τη δική μας τηλεθέαση πληρώνονται αδρά, καθοδηγούν κάθε φορά τον κόσμο δήθεν για το καλό του, εναντίον μιας κατηγορίας εργαζόμενων ή μιας κοινωνικής ομάδας, αποσιωπώντας τους πραγματικούς υπαίτιους.
Και ένα μεγάλο τμήμα του λαού κάθεται αδρανές στον καναπέ του, λες και όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω τους και εις βάρος του, δεν τον αφορούν και είναι απλά τηλεοπτική ταινία.
Ένα μεγάλο τμήμα του λαού λειτουργώντας σαν υπνωτισμένο, ξέχασε να συζητάει, να επικοινωνεί, να πολεμάει, ν’ αγωνίζεται, να βγαίνει στους δρόμους, να διεκδικεί το δίκιο του και να πιστεύει στη δύναμή του …
Μήπως είναι καλύτερα να βγούμε να ζήσουμε, να αγωνισθούμε και να διεκδικήσουμε τη δική μας ζωή όπως την αξίζουμε, με οποιοδήποτε τρόπο (όπως είναι μία βόλτα, η παρέα αγαπημένα πρόσωπα, το διάβασμα ενός βιβλίου, η κοινωνική επαφή σε διάφορους χώρους, όπως π.χ. το Πολιτιστικό μας, ο αγώνας, η διεκδίκηση και υπεράσπιση των δικαιωμάτων μας) και όχι μέσα από το γυαλί; Η ζωή είναι δική μας και είναι μικρή - αξίζει να την χαραμίζουμε;
Και κλείνω με μία φράση ενός φίλου:
Η ζωή είναι υπέρτατη αξία μην την αφήνεις να περνά στα χαμένα…